Psychoterapia w asyście konia


horse-img

Dlaczego rozwój i terapia z końmi?


Bo są wyjątkowe, wspaniałe, mądre, łagodne...

Dla wielu z Was taka odpowiedź to za mało. I uważam, że słusznie.


Z dużą uwagą przyglądam się doniesieniom na temat skuteczności różnych metod terapeutycznych. Moi bliscy, przyjaciele i współpracownicy wiedzą, że do każdego modelu pomocowego przykładam „szkiełko i oko”.


Terapeutyczny wpływ konia na człowieka został potwierdzony wieloma badaniami.


Dzięki nim hipoterapia przestała być spokojną przejażdżką dziecka na koniku, a stała się cenionym elementem komplementarnego modelu oddziaływań pomocowych dla osób, doświadczających różnych dysfunkcji.


Przywykliśmy nieco do przekonania, że najwięcej korzyści płynących z tej formy animaloterapii czerpią dzieci z niepełnosprawnością. Jednak oprócz tego ważnego obszaru, od wielu lat na świecie funkcjonuje model pracy, oparty na koncepcji nauczania i wspierania terapii i rozwoju osoby w asyście konia.


PSYCHOTERAPIA WSPOMAGANA PRZEZ KONIA (Equine-Assisted Therapy) jest dookreślona:

jest to LECZENIE, które wykorzystuje konie do osiągnięcia celów terapeutycznych, które są ograniczone zakresem praktyki medycznej. Nie może więc być działaniem prowadzonym przez kogokolwiek, musi być nadzorowane przez specjalistę medycznego, zwykle certyfikowanego psychoterapeutę. (za: Scharff, C.(2007). The Therapeutic Value of Horses, dostępne w Internecie pod adresem: https://www.psychologytoday.com)


Dzięki tej profesjonalnej metodzie każda chętna osoba (zarówno dziecko, jak i dorosły), może wejść w relację z koniem, co okazuje się mieć NIEBAGATELNE ZNACZENIE DLA DOKONYWANIA przez Nią KORZYSTNYCH ZMIAN ŻYCIU.


Proponowana przeze mnie forma pracy to zarówno komplementarny element oddziaływań pomocowych dla Osób, które korzystają z jakieś formy terapii, jak również atrakcyjna ścieżka rozwojowa dla tych, którzy już swoją psychoterapię “gabinetową” zakończyli lub w ogóle nie potrzebują z niej korzystać.


Spotkania indywidualne odbywają się w zaprzyjaźnionych stajniach pod Bydgoszczą i pod Koninem.


Moimi Uczestnikami są zarówno osoby dorosłe jak i dzieci. Osoby zdrowe, jak i obciążone rozpoznaniami.


Zastanawiasz się czy to coś dla Ciebie lub Twoich bliskich?


Poniżej kilka odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.


W czym takie zajęcia mogą być pomocne dziecku?


Konie wzmacniają poczucie własnej wartości i rozwijają kompetencje psychospołeczne dziecka, ucząc je:

 - samodzielności (poczucia sprawstwa)

 - radzenia sobie z przeciwnościami (odporności psychicznej)

 - wytrwałości w działaniu

 - uważności

 - wrażliwości

 - stawiania granic, asertywności

 - opiekuńczości

 - odpowiedzialności

 - oswajania lęku

 - wzbudzania motywacji do podejmowania działań

 - otwartości w relacjach (w opozycji do postawy wycofania)

 - koncentracji na zadaniu


Konie usprawniają:

 - poruszanie się

 - koordynację wzrokowo-ruchową

 - orientację w przestrzeni

 - działanie zmysłów: równowagi, wzroku, czucia i odczuwanie temperatury, węchu, słuchu

 - procesy pamięciowe

 - myślenie

 - mowę

 - umiejętność relaksowania się


Konie wspomagają dzieci i młodzież z:

 - rozpoznaniem zaburzeń emocjonalnych

 - rozpoznaniem uzależnienia

 - dysleksją rozwojową

 - zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD)

 - zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem koncentracji uwagi (ADHD)

 - zaburzeniami integracji sensorycznej (SI)


Czym te zajęcia różnią się od "zwykłej" hipoterapii, albo od HAE (zajęć rozwojowych z udziałem koni)?


Celem hipoterapii (ang. Hippotherapy i Equine-Assisted Therapy - EAT) jest poprawa funkcjonowania człowieka w sferach: fizycznej, emocjonalnej, poznawczej i/lub społecznej, podczas którego, specjalnie przygotowany koń, stanowi integralną część procesu terapeutycznego.(za: Polskie Towarzystwo Hipoterapeutyczne). Jednak w większości hipoterapeuci nie mają przygotowania psychoterapeutycznego, w związku z tym prowadzą zajęcia polegające głównie na psychopedagogicznej jeździe konnej.


Na zajęcia psychoterapii wspomaganej przez konia (EAT) zgłaszają się do mnie osoby, z których część chce usprawnienia własnych mechanizmów funkcjonowania psychospołecznego (czyli po niepsychologicznemu: lepiej żyć ze sobą i ludźmi) a część z nich - z różnych przyczyn - potrzebuje te mechanizmy uzdrowić. W jednym i drugim przypadku koń (w specjalnie zaaranżowanym terapeutycznie kontekście) może być pomocny. W literaturze anglojezycznej spotykamy się z terminem: działania czy interwencje z udziałem konia (ang. Equine Assisted Interventions – EAIs). To ogólne pojęcie, które obejmuje programy mające na celu poprawę zdrowia i samopoczucia ludzi. Interwencje te opierają się na emocjonalnej i fizycznej relacji, która nawiązuje się między człowiekiem a koniem. Mogą one mieć cele rekreacyjne, edukacyjne i/lub terapeutyczne.


W Polsce natomiast funkcjonują głównie dwa terminy: hipoterapia oraz HAE. O celach hipoterapii pisałam powyżej. Celem zajęć rozwojowych z udziałem konia (najczęściej realizowanych w formule Horse Assisted Education - HAE) jest szeroko rozumiany rozwój osoby (w sferze emocjonalnej i psychospołecznej), poprzez uczenie się od tych zwierząt, czy dzięki nim.


Za każdym razem, gdy zawiązujemy relację - uczymy się od siebie nawzajem (zgodnie z zasadą sprzężenia zwrotnego). Podobnie z koniem – podczas każdej interakcji z nim (czy to podczas EAT czy HAE) - on uczy się od nas, a my od niego. To, czy prowadzone przeze mnie zajęcia, wspomagane przez konia, będą miały formułę terapeutyczną (leczenia) czy rozwojową (uczenia się) – jest zwyczajnie kwestią ustalenia (przez pacjenta/klienta/uczestnika) celu naszych spotkań.


Czy żeby wziąć udział w spotkaniu z koniem i terapeutą trzeba umieć jeździć konno i mieć specjalny strój jeździecki?


Nie. czasami nawet w ogóle nie dosiadamy rumaka. To zajęcia, podczas których ubrany/-a w wygodny, przylegający sportowy strój możesz przeżyć jeden z najprzyjemniejszych rozdziałów twojego życia. Często zdarza się, że uczestnicy, po zakończeniu procesu terapeutycznego/rozwojowego nabierają chęci i odwagi, by rozpocząć naukę jazdy konnej u trenera jeździectwa.


Chciałbym a boję się. Co wtedy?


Pamiętaj, że będziesz mieć przy swoim boku nie tylko pięknego i mądrego konia, ale także psychoterapeutę; i ja pomogę Ci oswoić Twój strach. Często zaczynamy pracę terapeutyczną od spotkań w gabinecie i dopiero jak będziesz gotowy/-a wychodzimy na ujeźdźalnię czy do lasu.


Czy spotkania z koniem polecane są także osobom dorosłym?


Tak. Dorośli, w asyście konia, najczęściej wspomagają swój rozwój w trzech obszarach:

 - poszerzania samoświadomości (dotyczącej własnych zasobów i ewentualnych trudności)

 - usprawniania kompetencji komunikacyjnych (w tym asertywności, żeby lepiej radzić sobie w różnych sytuacjach międzyludzkich)

 - mądrego przewodzenia innym (zarówno jako menagerowie w firmach, jak i jako głowy czy szyje rodzin)

Niektóre osoby po prostu czują się dobrze na łonie natury i chcą podziwiać majestat wyjątkowych zwierząt.


Czy to jest bezpieczne?


Bądź spokojny. Współpracuję tylko ze stajniami, w których mam pewność, że obcujemy z końmi, które są specjalnie szkolone do pracy hipoterapeutycznej. Tamtejsi hodowcy i trenerzy od wielu lat układają konie i szkolą swoich instruktorów w tym zakresie (w tym mnie). Oczywiście należy jednak być świadomym, że koń to zwierzę z natury płochliwe i nawet po dołożeniu wszelkich starań i zachowaniu wszelkich standardów bezpieczeństwa mogą wystąpić sytuacje nieprzewidywalne.


Podobno praca z koniem może pomóc być asertywnym.


Tak! Konie, podobnie do nas, rozumieją bycie w społeczności. Opierają je o zaufanie, szacunek, integralność i współzależność. Pracując z terapeutą, uczysz się komunikować się z koniem, poprzez uczciwe przekazywanie mu swoich postaw, dążeń, tego, jak chcesz, a jak nie chcesz być przez niego traktowany/traktowana i dokładnie te same informacje otrzymujesz od niego zwrotnie. Usprawniasz w ten sposób swoje umiejętności asertywnego zachowania się, które większość moich uczestników z łatwością przekłada na różne interakcje z ludźmi.


Czy oprócz dzieci także dorośli z niepełnosprawnością mogą brać udział w takich zajęciach?


Tak! Zajęcia hipoterapeutyczne prowadzone są niezależnie od wieku Uczestnika. Jedynym ograniczeniem są zdrowotne kryteria wykluczające, o które należy dopytać swojego lekarza prowadzącego, czy przypadkiem Cię nie dotyczą.